Gach Spórt do Gach Duine
Leadóg
Eochairchéim 1
Bunleibhéal- Gluaiseacht
Sa leadóg, tá sé tábhachtach a bheith in ann bogadh ó thaobh go taobh trasna na cúirte leis an liathróid a chur ar ais chuig an imreoir eile. Díríonn an rannán seo ar an ghluaiseacht sin.
Réamhchleachtadh
Mínigh do na himreoirí go bhfuil tú ag iarraidh orthu gluaiseacht mar a bheadh ainmhí ann. Mar shampla, iarr orthu léim mar a bheadh coinín ann, rith mar a bheadh madadh ann, agus siúl ó thaobh go taobh mar a bheadh portán ann. Lena dhéanamh níos deacra, thiocfadh leat cón daite a úsáid le hainmhí ar leith a chur in iúl. Ansin, nuair a thógann cón áirithe in airde beidh ar na himreoirí gluaiseacht ar an dóigh sin, mar shampla, cón dearg don phortán.
Cluiche: Cupáin agus Sásair
Cuir cuid mhór cón ar an urlár. Cuir leathchuid acu ar an urlár ar an ghnáthdhóigh, agus leathchuid acu bunoscionn le cupáin agus sásair a dhéanamh. Déan dhá ghrúpa de na himreoirí – cupáin agus sásair – agus iarr orthu na cóin a iompú thart dá bhfoireann. Is í an fhoireann a mbeidh an líon is mó cón iompaithe acu in am faoi leith a bhainfidh. Is féidir an cluiche a imirt arís agus níos mó ama a thabhairt do na himreoirí nó is féidir iarraidh orthu bogadh ar dhóigh ar leith, mar shampla ó thaobh go taobh.
Meánleibhéal - Caitheamh agus Ceapadh
Caithfidh na himreoirí a bheith in ann liathróid leadóige a chaitheamh agus a cheapadh sular féidir leo tosú ar raicéad a úsáid. Díríonn an rannán seo ar an scil sin.
Réamhchleachtadh
Tabhair liathróid leadóige do gach imreoir. Iarr ar na himreoirí an liathróid leadóige a chaitheamh suas san aer agus í a cheapadh arís. Iarr orthu an dá lámh a úsáid ar dtús agus ina dhiaidh sin leathlámh a úsáid. Iarr orthu fanacht socair ar dtús lena dhéanamh agus ina dhiaidh sin é a dhéanamh agus iad ag siúl chun tosaigh/ar gcúl, ag rith srl.
Cluiche: Ná Lig Di Titim!
Bíodh cúigear imreoirí ar gach foireann. Ní bheidh ach liathróid leadóige amháin de dhíth ar gach foireann. Iarr ar na himreoirí ainm imreora eile a scairteadh amach agus an liathróid a chaitheamh chuig an duine sin. Má ligeann an duine sin di titim tá siad amuigh (thiocfadh leat níos mó ná saol amháin a thabhairt do na himreoirí). Is é an buaiteoir an duine atá fágtha ag an deireadh. Lena dhéanamh níos deacra, thiocfadh leis na himreoirí céim siar a thabhairt le go mbeadh níos mó spáis eatarthu nó thiocfadh leo an lámh is laige acu a úsáid.
Ardleibhéal - Slacán nó Raicéad a Úsáid
Tá sé riachtanach go bhfuil na himreoirí ar a gcompord le raicéad leadóige a úsáid agus go bhfuil an comhordú lámh is súl acu atá de dhíth leis an liathróid a bhualadh. Sa rannán seo beidh deis acu comhordú lámh is súl a fhorbairt.
Réamhchleachtadh
Tabhair pónaireán agus slacán do gach imreoir. Iarr ar na himreoirí bogadh thart ar an limistéar agus an pónaireán a chaitheamh san aer agus é a cheapadh gan ach an slacán a úsáid. Iarr ar na himreoirí seo a dhéanamh agus iad ina seasamh go socair ar dtús, agus ina dhiaidh sin iarr orthu siúl chun tosaigh/ar gcúl, ó thaobh go taobh agus bogshodar a dhéanamh.
Cluiche: Preab an Liathróid
Tabhair liathróid agus raicéad leadóige nó slacán do gach imreoir. Marcáil amach limistéar le cóin a gcaithfidh na himreoirí fanacht ann. Iarr ar na himreoirí bogadh thart ar an limistéar agus an liathróid leadóige a phreabadh san aer leis an raicéad. Cinntigh go gcoinníonn na himreoirí smacht ar an liathróid an t-am ar fad. Iarr ar na himreoirí seo a dhéanamh agus iad ina seasamh go socair ar dtús, agus ina dhiaidh sin iarr orthu siúl chun tosaigh/ar gcúl, ó thaobh go taobh agus bogshodar a dhéanamh. Is é an buaiteoir an t-imreoir atá fágtha ag an deireadh.
Eochairchéim 2
Bunleibhéal - Slacán nó Raicéad a Úsáid
Tá sé riachtanach go bhfuil na himreoirí ar a gcompord le raicéad leadóige a úsáid agus go bhfuil an comhordú lámh is súl acu atá de dhíth leis an liathróid a bhualadh. Sa rannán seo beidh deis acu comhordú lámh is súl a fhorbairt.
Réamhchleachtadh
Tabhair pónaireán agus slacán do gach imreoir. Iarr ar na himreoirí bogadh thart ar an limistéar agus an pónaireán a chaitheamh san aer agus é a cheapadh gan ach an slacán a úsáid. Iarr ar na himreoirí seo a dhéanamh agus iad ina seasamh go socair ar dtús, agus ina dhiaidh sin iarr orthu siúl chun tosaigh/ar gcúl, ó thaobh go taobh agus bogshodar a dhéanamh.
Cluiche: Preab an Liathróid
Tabhair liathróid agus raicéad leadóige nó slacán do gach imreoir. Marcáil amach limistéar le cóin a gcaithfidh na himreoirí fanacht ann. Iarr ar na himreoirí bogadh thart ar an limistéar agus an liathróid leadóige a phreabadh san aer leis an raicéad. Cinntigh go gcoinníonn na himreoirí smacht ar an liathróid an t-am ar fad. Iarr ar na himreoirí seo a dhéanamh agus iad ina seasamh go socair ar dtús, agus ina dhiaidh sin iarr orthu siúl chun tosaigh/ar gcúl, ó thaobh go taobh agus bogshodar a dhéanamh. Má bhuaileann liathróid imreora an talamh tá an t-imreoir sin amuigh. Is é an buaiteoir an t-imreoir atá fágtha ag an deireadh.
Meánleibhéal - Seirbheáil
Is dlúthchuid den leadóg í seirbheáil agus tá sé tábhachtach gur féidir le himreoir an liathróid a chaitheamh agus a bhualadh lena seirbheáil.
Réamhchleachtadh
Déan beirteanna den ghrúpa. Bíodh raicéad ag gach imreoir agus liathróid idir gach beirt. Seasfaidh na beirteanna amach óna chéile agus déanfaidh siad iarracht an liathróid a chaitheamh suas agus í a bhualadh chuig an duine eile. Spreag iad leis an chaitheamh lámh in íochtar a úsáid, ligean don liathróid preabadh, agus ansin í a bhualadh lámh in íochtar. Seo an modh is fusa leis an liathróid a bhualadh.
Cluiche: Cluiche Corr Simplithe
Déan dhá fhoireann den ghrúpa. Beidh foireann amháin ag slacadh agus beidh an fhoireann eile ag ceapadh. Úsáid réimse slacán agus liathróidí a bheidh oiriúnach do leibhéal cumais na n-imreoirí. Leag amach daoradh baile agus ceithre dhaoradh eile (is féidir cuaille, cóin nó mataí a úsáid do gach daoradh). Caithfidh an babhlálaí ar an fhoireann atá ag ceapadh caitheamh lámh in íochtar leis an liathróid a sheirbheáil. Buaileann an slacaí an liathróid agus ansin ritheann chuig oiread cuaillí agus is féidir sula gcuireann na ceapadóirí an liathróid ar ais chuig an chuaille a bhfuil an slacaí ag rith ina threo. Leis an tslacaí a chur ‘amach’, caithfidh na ceapadóirí an liathróid a cheapadh d’aon iarraidh amháin nó an cuaille/cón a bhfuil an slacaí ag rith ina threo a bhualadh. Níl cead ag an imreoir seo rith arís go dtí go slacann an chéad imreoir eile ón fhoireann agus go dtosaíonn sé ag rith. Níl cead ag níos mó ná duine amháin a bheith ag cuaille/cón ag an am chéanna. Beidh seans ag gach imreoir ar an fhoireann a bheith ag slacadh agus ansin déanfar líon iomlán na ndaorthaí a áireamh. Ansin, déanfaidh na slacaithe agus na ceapadóirí róil a mhalartú.
Ardleibhéal - Cluiche
Anois, tá na scileanna ag na himreoirí le tabhairt faoi chluiche simplí leadóige. Tá sé tábhachtach go bhfaigheann na himreoirí neart ama le cleachtadh a dhéanamh ar an liathróid a bhualadh.
Cluiche: Mionleadóg
Is é an aidhm atá leis an chluiche seo a chinntiú go mbeidh oiread deiseanna agus is féidir ag na himreoirí an liathróid a bhualadh, agus dreas a spreagadh idir na himreoirí. Mar sin de, ba chóir rialacha na leadóige a chur in oiriúint leis sin a chinntiú, mar shampla, lig don liathróid preabadh níos mó ná uair amháin agus bain úsáid as liathróid leadóige atá níos boige agus níos moille b’fhéidir. Ag brath ar mhéid an ghrúpa, is féidir fad an chluiche a shocrú ar bhonn scórála nó ama. D’fhéadfadh 2 v 2 a bheith ina chuidiú le dreas a spreagadh agus lena chinntiú nach mbeidh na himreoirí nach bhfuil ag imirt ag fanacht rófhada. Úsáid eangach íseal agus marcáil amach cúirt le línte nó cóin chothroma. Socraigh cén t-imreoir a dhéanfaidh seirbheáil ar dtús. Spreag na himreoirí le hiarracht a dhéanamh seirbheáil go trasnánach. Agus na himreoirí i mbun seirbheála, iarr orthu caitheamh lámh in íochtar agus bualadh lámh in íochtar a úsáid leis an liathróid a chur ar ais. Má tá níos mó ná cúirt amháin sa limistéar, déan cinnte de go bhfuil go leor spáis idir na cúirteanna.
Eochairchéim 3
Forbairt Cluiche
Intreoir
Leis na scileanna atá de dhíth don leadóg a fhorbairt, tá sé tábhachtach go mbeidh cuid mhór deiseanna ag na himreoirí cleachtadh a dhéanamh ar an liathróid a bhualadh chuig imreoir eile agus ar an liathróid a chur ar ais chuig imreoir eile. Ag an chéim seo, tá sé tábhachtach go ndéantar rialacha na leadóige a mhaolú ar dtús. Tabharfaidh sin deis do na himreoirí cleachtadh a dhéanamh ar na scileanna riachtanacha. Is féidir na rialacha a chur i bhfeidhm de réir mar a éiríonn na himreoirí níos cumasaí.
Cuimsiú agus Inrochtaineacht
D’ainneoin gur mhaith linn gach dalta a bheith páirteach sa Chorpoideachas lena gcomhdhaltaí, ní i gcónaí a bhíonn sé seo indéanta maidir le leagan iomlán an spóirt a imirt.
Más amhlaidh go bhfuil míchumas coirp ar dhalta a fhágann nach dtig leo páirt a ghlacadh go sábháilte sa chluiche lena gcomhdhaltaí, ba chóir deis a thabhairt don dalta sin a bheith páirteach i ngníomhaíocht choirp de chineál éigin eile. Mar shampla, thiocfadh leis an mhúinteoir grúpaí a dhéanamh den rang agus ar an dóigh sin bheadh cuid de na daltaí ag cleachtadh na ndruileanna agus an chuid eile ag imirt an chluiche. Thiocfadh leis an ghrúpa ba lú cleachtadh a dhéanamh ar na scileanna atá de dhíth don spórt, nó do leagan den spórt do dhaoine faoi mhíchumas, leis an chuid eile den rang. D'oibreodh na grúpaí beaga seo ar a seal agus bheadh faill ag gach duine an spórt a imirt agus a gcuid scileanna a chleachtadh.
De rogha air sin, b’fhéidir gurbh fhearr le daltaí áirithe tabhairt faoi ghníomhaíocht choirp a bhfuil suim ar leith acu ann, mar shampla, cleachtadh a dhéanamh ar na druileanna a bhaineann le spórt a imríonn siad taobh amuigh den scoil.
Leideanna
- Cuir béim ar spraoi ar dtús le go mbeidh dúil ag na himreoirí sa spórt.
- Úsáid raicéid nó slacáin atá fóirsteanach ó thaobh méide agus faid de do chumas na n-imreoirí.
- Úsáid liathróidí atá níos moille nó níos boige ná liathróidí leadóige, go dtí go mbeidh muinín éigin ag na himreoirí.
- Úsáid limistéar agus eangach atá fóirsteanach ó thaobh méide de don chúirt, ag brath ar chumas an ghrúpa.
- Déan cinnte de go bhfuil an chúirt marcáilte amach agus mínigh brí na línte éagsúla (úsáid cóin chothroma agus neamhsciorracha mura bhfuil línte cúirte ann).
- Bíodh triúr nó ceathrar ar na foirne ar dtús. Cuideoidh sin lena chinntiú nach mothaíonn imreoirí airithe go bhfuil aird á díriú orthu nó go bhfuil brú orthu agus iad ag imirt.
- Déan cinnte de gur imreoirí atá ar comhleibhéal a chuirtear in aghaidh a chéile.
- Is gcás imreoirí atá an-mhaith, lig dóibh cluiche 2 v 1 a imirt b’fhéidir, nó bíodh cead ag an imreoir eile an liathróid a phreabadh níos mó ná uair amháin.
- Déan cinnte de go bhfuil na himreoirí muiníneach leis an tseirbheáil agus leis an tslacadh lámh in íochtar sula dtabharfaidh siad faoi bhuillí eile.
- Déan cinnte de go bhfuil an t-am a shocraítear do gach leath fóirsteanach d’aois agus do chumas na n-imreoirí.
Bíodh Gach Duine Páirteach!
Ginearálta
- Aimsigh áit bhfuil dromchla cothrom crua ann.
- Déan cinnte de go bhfuil cóimheas cuí daoine fásta agus imreoirí ann le go mbeidh deis ag gach imreoir páirt a ghlacadh.
- Bíodh níos mó ama ag daoine a úsáideann cathaoir rothaí nó ag daoine a bhfuil lagú orthu nó deacracht acu.
Míchumas Coirp
- Bain úsáid as cúirt níos lú d’imreoirí a bhfuil deacrachtaí gluaiseachta acu.
- Bíodh an eangach níos ísle mas gá.
- Bíodh crann níos giorra agus dromchla níos mó ar an raicéad le go mbíonn sé níos fusa an liathróid a smachtú.
- Úsáid liathróid níos mó, nó liathróid trá má bhíonn sé deacair ag imreoir liathróid leadóige a chaitheamh/cheapadh/phreabadh.
- D'fhéadfaí seirbheálaí a dhéanamh d'imreoir a bhfuil deacrachtaí luaile acu.
- Meaitseáil imreoirí a bhfuil sé deacair acu liathróid leadóige a chaitheamh nó a ghabháil ionas go dtig leo an liathróid chéanna a úsáid.
- Meaitseáil imreoirí a bhfuil deacrachtaí luaile acu ionas go mbeidh dála cuí sa chluiche, mar shampla an cineál liathróide, méid na heangaí nó na cúirte.
Lagú Éisteachta nó Bodhar
- Úsáid teanga chomharthaíochta a thuigeann an t-imreoir lena léiriú cad é atá le déanamh.
- Úsáid comhartha amhairc lena léiriú go bhfuil an cluiche tosaithe nó stoptha, m.sh. bratach nó comhartha ‘am amuigh’.
Lagú Radhairc nó Dall
- Úsáid liathróid a bhfuil dathanna geala uirthi agus a sheasann amach ón dromchla imeartha.
- Déan cinnte de go bhfuil dathanna geala ar an trealamh atá in úsáid le himeall na páirce a mharcáil agus go bhfuil siad i gcodarsnacht leis an dromchla féin.
- Bíodh crann níos giorra agus bos níos leithne ar an mhaide le go mbíonn sé níos fusa an liathróid a smachtú.
- Tabhair liathróid inchloiste (a dhéanann fuaim) d’imreoirí a bhfuil lagú radhairc tromchúiseach orthu.
- Cuir an liathróid ar choinneálaí agus lig don imreoirí í a bhualadh den choinneálaí.
- Lig do dhuine fásta nó d'imreoir a bhfuil radharc na súl acu an t-imreoir a threorú thart ar an chúirt agus iad ag tabhairt treoracha nó ag cur láimhe ar a ngualainn.