Gach Spórt do Gach Duine
Haca
Eochairchéim 1
Bunleibhéal - Gluaiseacht
Tá sé tábhachtach go bhfuil na himreoirí eolach ar an dóigh le maide haca a choinneáil agus go bhfuil siad in ann an liathróid a bhogadh thart agus an maide ina lámha acu. Díríonn an rannán seo ar na bunscileanna sin a fhorbairt.
Réamhchleachtadh
Taispeáin do na himreoirí an dóigh le maide haca a choinneáil agus an dóigh le liathróid a bhogadh ar an talamh leis an mhaide. Tabhair liathróid agus maide do gach imreoir. Iarr na himreoirí bogadh thart ar an limistéar agus an maide a úsáid leis an liathróid a bhogadh ar aghaidh. Spreag iad leis an liathróid a choinneáil gar dóibh.
Cluiche: Oileáin
Leag amach mata beag do gach imreoir. Ansin, bogfaidh na himreoirí thart ar an limistéar agus déanfaidh siad gluaiseacht na liathróide a smachtú lena maide. Beidh orthu na himreoirí eile agus na mataí a sheachaint. Ansin, nuair a shéidfidh tú an fheadóg, beidh ar na himreoirí a liathróid a chur ar mhata lena maide. An t-imreoir a dteipeann orthu a liathróid a fháil ar an mhata gasta go leor tá siad amuigh. Bain mata ar shiúl gach uair agus is é an buaiteoir an t-imreoir atá ina seasamh ar an mhata dheireanach.
Meánleibhéal - Pas Talaimh
Tá sé riachtanach go bhfuil imreoirí haca in ann an liathróid a phasáil chuig comhimreoir trína bualadh feadh an talaimh. Tá comhordú lámh is súl de dhíth don scil seo.
Réamhchleachtadh
Cuir na himreoirí ina mbeirteanna. Bíodh maide ag gach imreoir agus liathróid idir gach beirt. Cuir na himreoirí faoi achar beag óna chéile ar dtús. Iarr orthu cleachtadh a dhéanamh ar an liathróid a bhualadh feadh an talaimh chuig an imreoir eile. Más gá, is féidir leis na himreoirí an liathróid a stopadh lena maide sula mbuailfidh siad ar ais í.
Cluiche: 2 v 2
Forbraíonn an cluiche seo cumas an imreora an liathróid a phasáil go cruinn chuig comhimreoir. Cuir imreoirí atá ar comhleibhéal ina mbeirteanna. Ansin, leag amach dhá chón idir an bheirt imreoirí mar a bheadh geata ann. Beidh ar na himreoirí an liathróid a phasáil isteach ar an gheata (tríd na cóin). I ndiaidh do na himreoirí an liathróid a phasáil cúig huaire tríd na cóin, iarr orthu trí chéim ar gcúl a thabhairt agus an cluiche a imirt arís.
Ardleibhéal - Scaoileadh
Tá na himreoirí i ndiaidh a bheith ag úsáid na scileanna atá de dhíth leis an liathróid a bhogadh agus a phasáil feadh an talaimh. Anois beidh deis acu an liathróid a bhogadh feadh an talaimh agus sprioc a aimsiú.
Cluiche: Scaoil!
Déan dhá fhoireann de na himreoirí agus leag amach dhá shraith cón. Tosóidh an dá fhoireann ar chúl an dá shraith cón. Beidh ar na himreoirí dul trí na sraitheanna cón agus an liathróid a scaoileadh isteach san eangach. Caithfidh na himreoirí a mbealach a dhéanamh trína sraith, ag dul amach agus isteach idir na cóin, agus an liathróid á smachtú acu i rith an ama. Is é an buaiteoir an chéad duine a scórálann isteach san eangach. Caithfidh na himreoirí fanacht go séidfidh tú an fheadóg sula dtosóidh siad. Déanann gach imreoir iarracht scóráil roimh an fhoireann eile le pointe a fháil dá bhfoireann. Thig leat uimhir a thabhairt do gach imreoir fosta. Beidh ar na himreoirí a bheith ag éisteacht go cúramach nuair a scairtfidh tú amach uimhir le go mbeidh a fhios acu gur seal s’acu atá ann dul in iomaíocht le himreoir eile agus iarracht a dhéanamh pointe a fháil dá bhfoireann.
Eochairchéim 2
Bunleibhéal - An Liathróid a Smachtú
Tá sé tábhachtach sa haca go bhfuil na himreoirí muiníneach agus iad ag bogadh leis an liathróid haca.
Réamhchleachtadh
Taispeáin do na himreoirí an dóigh le maide haca a choinneáil agus an dóigh le liathróid a bhogadh ar an talamh leis an mhaide. Tabhair liathróid agus maide do gach imreoir. Úsáid cóin le limistéir níos lú a mharcáil taobh istigh den mhórlimistéar. Lig do na himreoirí bogadh sa mhórlimistéar ach chan sna limistéir níos lú atá marcáilte amach. Nuair a scairteann tú uimhir amach, caithfidh na himreoirí an liathróid a dhruibleáil isteach i gceann de na limistéir atá marcáilte amach. Déan cinnte de gurb ionann an uimhir a scairt tú amach agus an líon imreoirí atá i ngach limistéar.
Cluiche: Glan an Mhonarcha Thocsaineach (le Maide Haca)
Scaip liathróidí beaga a bhfuil dathanna éagsúla orthu ar fud an limistéir. Cuir buicéid (atá ar aon dath leis na liathróidí) i gcoirnéil an limistéir. Tabhair maide do gach imreoir. Mínigh don ghrúpa gur oibrithe iad i monarcha thocsaineach agus go gcaithfidh siad a fháil réitithe den dramhaíl thocsaineach, ach nach bhfuil cead acu baint don dramhaíl. Mar sin, caithfidh siad na maidí a úsáid leis an dramhaíl a iompar. Ansin mínigh, nuair a shéidfidh tú an fheadóg, go gcaithfidh siad rith thart ar an limistéar agus na liathróidí a bhailiú agus iad a chur sa bhuicéad cheart. Beidh an ghníomhaíocht thart nuair a bheidh an t-urlár glan. Má tá na himreoirí ábalta dó, thiocfadh leat a thaispeáint dóibh an dóigh leis an liathróid a thógáil agus ardú ‘uait’ in úsáid.
Meánleibhéal - Scaoileadh
Lé scóráil sa haca, tá sé tábhachtach go bhfuil na himreoirí in ann scaoileadh go cruinn isteach san eangach.
Réamhchleachtadh
Iarr ar gach imreoir liathróid a dhruibleáil sa limistéar atá marcáilte amach. Cuir cúl taobh amuigh den limistéar le scaoileadh isteach ann. Ar dtús, ná bíodh báireoirí sna cúil. Tabhair uimhir do gach imreoir sa limistéar. Nuair a scairtfidh tú amach uimhir imreora, caithfidh siad druibleáil amach as an limistéar agus scaoileadh i dtreo na heangaí.
Cluiche: 2 v 2
Déan dhá fhoireann de na himreoirí. Tabhair uimhir do gach imreoir ar gach fhoireann. Marcáil amach limistéar agus bíodh cúl ag an dá thaobh. Scairt amach dhá uimhir agus ansin rithfidh beirt imreoirí ó gach foireann isteach sa limistéar agus fanfaidh siad go scaoilfidh tú leis an liathróid. Beidh ar na himreoirí pasáil chuig a chéile agus a mbealach a dhéanamh i dtreo chúl na foirne comhraic. Déan riail go gcaithfear pas amháin ar a laghad a bheith ann sula dtig leis an fhoireann scaoileadh. Cuir báireoir i ngach eangach lena dhéanamh níos deacra.
Ardleibhéal - Cluiche
Anois, tá na bunscileanna ag na himreoirí le tabhairt faoi chluiche haca simplithe ar a dtugtar Quicksticks.
Cluiche
Bíodh ceathrar imreoirí ar mhéad ar gach foireann. Ar an dóigh sin beidh níos mó deiseanna ag na himreoirí rith leis an liathróid agus an liathróid a phasáil. Úsáid limistéar atá fóirsteanach ó thaobh méide de don pháirc haca, ag brath ar chumas an ghrúpa. Úsáid liathróid níos mó nó níos boige agus maidí níos lú más gá. Thiocfadh leat maidí níos lú ar nós Quicksticks a thabhairt d’imreoirí a bhfuil deacrachtaí acu leis an chluiche. Tá marcanna daite ar na maidí seo le cuidiú leis na himreoirí a oibriú amach cá háit ar chóir dóibh a lámha a chur. Spreag na báireoirí le sealaíocht a dhéanamh le go mbeidh seal ag gach duine sa chúl. Má tá deacrachtaí ag imreoirí áirithe bogadh agus an liathróid ar an mhaide acu, lig dóibh bogadh gan taicleáil á déanamh orthu (ach caithfidh siad pasáil i ndiaidh fad áirithe ama). Má tá cuid de na himreoirí níos cumasaí, cuir teorainn leis an fhad a thig leo taisteal sula gcaithfidh siad pasáil/scaoileadh. Cinntigh go bhfuil an t-am a shocraítear do gach leath fóirsteanach d’aois agus do chumas na n-imreoirí.
Eochairchéim 3
Forbairt Cluiche
Intreoir
Bíonn sé deacair in amanna teacht isteach ar an haca ar an ábhar go bhfuil comhordú maith lámh is súl de dhíth. Ba chóir do na himreoirí tosú amach ag imirt cluichí ina bhfoirne beaga go dtí go bhforbraíonn siad na scileanna atá riachtanach le tabhairt faoi chluiche le foireann iomlán. In amanna, bíonn cluichí foirne beaga níos fóirsteanaí mar go mbíonn níos mó deiseanna ag na himreoirí baint don liathróid agus go mbíonn níos mó ama acu leis na scileanna chleachtadh. Tá sé tábhachtach go mbíonn an trealamh sábháilteachta ceart ag na báireoirí lena gcosaint.
Cuimsiú agus Inrochtaineacht
D’ainneoin gur mhaith linn gach dalta a bheith páirteach sa Chorpoideachas lena gcomhdhaltaí, ní i gcónaí a bhíonn sé seo indéanta maidir le leagan iomlán an spóirt a imirt.
Más amhlaidh go bhfuil míchumas coirp ar dhalta a fhágann nach dtig leo páirt a ghlacadh go sábháilte sa chluiche lena gcomhdhaltaí, ba chóir deis a thabhairt don dalta sin a bheith páirteach i ngníomhaíocht choirp de chineál éigin eile. Mar shampla, thiocfadh leis an mhúinteoir grúpaí a dhéanamh den rang agus ar an dóigh sin bheadh cuid de na daltaí ag cleachtadh na ndruileanna agus an chuid eile ag imirt an chluiche. Thiocfadh leis an ghrúpa ba lú cleachtadh a dhéanamh ar na scileanna atá de dhíth don spórt, nó do leagan den spórt do dhaoine faoi mhíchumas, leis an chuid eile den rang. D'oibreodh na grúpaí beaga seo ar a seal agus bheadh faill ag gach duine an spórt a imirt agus a gcuid scileanna a chleachtadh.
De rogha air sin, b’fhéidir gurbh fhearr le daltaí áirithe tabhairt faoi ghníomhaíocht choirp a bhfuil suim ar leith acu ann, mar shampla, cleachtadh a dhéanamh ar na druileanna a bhaineann le spórt a imríonn siad taobh amuigh den scoil.
Leideanna
- Déan foirne bheaga den ghrúpa (beirt nó triúr imreoirí) le go mbeidh níos mó deiseanna acu baint don liathróid agus níos mó spáis acu sa limistéar. Ansin, de réir a chéile, méadaigh méid na páirce agus líon na n-imreoirí ar gach foireann.
- Úsáid limistéar atá fóirsteanach ó thaobh méide de don pháirc haca, ag brath ar chumas an ghrúpa.
- Tabhair Quicksticks d’imreoirí a bhfuil deacrachtaí acu leis an spórt.
- Spreag na báireoirí le sealaíocht a dhéanamh le go mbeidh seal ag gach duine sa chúl.
- Déan cinnte de go bhfuil an t-am a shocraítear do gach leath fóirsteanach d’aois agus do chumas na n-imreoirí.
- I gcás imreoirí a bhfuil deacrachtaí acu le gnéithe áirithe den chluiche, fógair ‘sos’ agus taispeáin dóibh cad é atá le déanamh.
- Déan cinnte de go bhfuil gach imreoir páirteach san imirt agus go bhfuil cóitseálaí ar an pháirc le cuidiú le himreoirí ar bith a bhfuil deacrachtaí acu le coincheapa áirithe den chluiche.
- Cuir na himreoirí ar an eolas faoin tábhacht a bhaineann le sábháilteacht imreoirí agus mínigh go gcaithfear na maidí haca a choinneáil faoi bhun airde na coime.
Bíodh Gach Duine Páirteach!
Ginearálta
- Aimsigh áit bhfuil dromchla cothrom crua ann.
- Déan cinnte de go bhfuil cóimheas cuí daoine fásta agus imreoirí ann le go mbeidh deis ag gach imreoir páirt a ghlacadh.
- Roinn imreoirí a bhfuil deacrachtaí acu go cothrom idir na foirne.
- Cuir i gcuimhne do na himreoirí nach ionann leibhéal cumais gach duine sa chluiche agus go bhfuil sé tábhachtach gan a bheith ag bualadh in aghaidh a chéile.
- Bíodh níos mó ama ag daoine a úsáideann cathaoir rothaí nó ag daoine a bhfuil lagú orthu nó deacracht acu.
- Déan cinnte de nach ndéanann ach imreoirí cuí taicleáil¬ agus bíodh riail ann nach dtig leis na daoine eile greim a choinneáil ar an liathróid ach ar feadh achar áirithe ama.
- Déan cinnte de go mbíonn gach duine páirteach trí riail a thabhairt isteach go gcaithfidh gach duine baint don liathróid sular féidir scóráil.
Míchumas Coirp
- Bain úsáid as spás níos lú d’imreoirí a bhfuil deacrachtaí gluaiseachta acu.
- Bain úsáid as eangach níos leithne mas gá.
- Bíodh crann níos giorra agus bos níos leithne ar an mhaide le go mbíonn sé níos fusa an liathróid a smachtú m.sh. Quicksticks.
- Úsáid liathróid níos lú nó níos boige ná liathróid haca.
- Seans go mbeadh liathróid níos mó de dhíth má bhíonn cuid mhór daoine a úsáideann cathaoir rothaí ag imirt.
Lagú Éisteachta nó Bodhar
- Úsáid teanga chomharthaíochta a thuigeann an t-imreoir lena léiriú cad é atá le déanamh.
- Úsáid comhartha amhairc lena léiriú go bhfuil an cluiche tosaithe nó stoptha, m.sh. bratach nó comhartha ‘am amuigh’.
Lagú Radhairc nó Dall
- Úsáid liathróid a bhfuil dathanna geala uirthi agus a sheasann amach ón dromchla imeartha.
- Bíodh na dathanna atá ar na bibí i gcodarsnacht le chéile.
- Déan cinnte de go bhfuil dathanna geala ar an trealamh atá in úsáid le himeall na páirce a mharcáil agus go bhfuil siad i gcodarsnacht leis an dromchla féin.
- Úsáid liathróid inchloiste (a dhéanann fuaim) d’imreoirí a bhfuil lagú radhairc tromchúiseach orthu.
- Bíodh crann níos giorra agus bos níos leithne ar an mhaide le go mbíonn sé níos fusa an liathróid a smachtú.
- Lig do dhuine fásta nó d'imreoir a bhfuil radharc na súl acu an t-imreoir a threorú thart ar an chúirt agus iad ag tabhairt treoracha nó ag cur láimhe ar a ngualainn.